Ўзбекистон Республикаси жиноят кодексининг 168-моддасида фирибгарлик йўли билан бировни алдаш ёки ишончни суиистеъмол қилиш орқали ўзганинг мулкини қўлга киритиш ҳаракатини содир этган шахсга нисбатан тегишли ҳуқуқий чора қайд этилган. 211-моддада пора бериш яъни қонунга хилоф эканлигини била туриб бевосита ёки воситачи орқали моддий қимматликлар бериш ёки уни мулкий манфаатдор этишга қаратилган жиноий ҳаракатларга нисбатан жазо турлари аниқ белгилаб берилган.
Инсон зоти борки, тиним билмай тараққиёт сари одимлайди. Аммо тараққиёт ўз-ўзидан кенг ва равон йўлдан бориладиган манзил эмас. Бу йўлда одамзодга ғов бўладиган, оёғидан тортиб чалғитадиган иллатлар бор. Шундай ҳаракатлардан бири коррупция. Бу иллатнинг кенг тарқалган турларига порахўрлик, фирибгарлик, таъмагирлик ва товламачилик каби ноқонуний ҳаракатлар киради.
Мамлакатимизда ҳуқуқий демократик давлат ва кучли фуқаролик жамияти барпо этиш, фуқароларнинг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятни юксалишида қонун устуворлигини таъминлаш ва қонунийликни мустаҳкамлаш муҳим аҳамият касб этади.
Хусусан, ҳуқуқий маданиятни юксалтиришда, энг аввало, ҳуқуқий таълим ва тарбия, оила, маҳалла ва фуқаролик жамияти бошқа институтларининг бу борадаги фаоллигини оширишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2019 йил 9 январдаги “Жамиятда ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни юксалтириш тизимини тубдан такомиллаштириш тўғрисида”ги Фармони аҳолининг ҳуқуқий онги, ҳуқуқий маданияти ва ҳуқуқий саводхонлик даражасининг юксалишида муҳим ҳуқуқий ҳужжат саналади.
Хоразм вилоятида илк бор “Оила” илмий-амалий тадқиқот маркази Хоразм вилоят бошқармаси ҳамда Тошкент Ахборот технологиялари Урганч филиали билан ҳамкорлигида оғир ҳаётий вазиятга тушиб қолган оилалар,айниқса, ёш оилаларга ахборот-коммуникация технологиялари ва психология билимларини ўргатиш орқали ўз-ўзига ёрдам кўрсатиш саводхонлигини оширишга қаратилган бир ҳафталик ўқув курсларига старт берилди.
Бош прокуратура ҳузуридаги Департаментнинг Хоразм вилояти бошқармаси ва унинг ҳудудий бўлимлари томонидан ўтган 2018 йил давомида аниқланган қонунбузилиш ҳолатлари юзасидан 188 та жиноят ва 275 та маъмурий ҳуқуқбузарликка оид ишлар қўзғатилди. Давлат бюджетига 12970,8 миллион сўм қўшимча солиқ ва молиявий жарималар ҳисобланиб, бюджетга 7685,7 миллион сўми ундирилишига эришилди. Давлат ва жамоат манфаатларига 11243,7 миллион сўм миқдорида зарар етказилганлиги аниқланиб, 3596,7 миллион сўми қопланди. Шунингдек, 2304,6 миллион сўмлик ноқонуний муомалага киритилган товар моддий бойликлар ашёвий далил сифатида олиб қўйилди.
Мамлакатимизда пластик карточкалар жорий этилганига бир неч йил тўлди. Бугун улар ҳар бир юртдошимизнинг кундалик турмуш тарзининг ажралмас қисмига айланиб улгурган. Айниқса, шаҳар ва туманлар, ҳатто чекка қишлоқ ҳудудларида ҳам бундай замонавий тўлов усулидан фойдаланиш имконияти яратилган. Шундай бўлишига қарамасдан, ҳали-ҳамон терминалсиз ишлаётган савдо шаҳобчалари, ёки, “терминал ишламаяпди” деган гапни шиор қилиб олган тадбиркорларимиз йўқ эмас.
Халоллик, поклик ҳар қандай ишнинг муваффақиятини таъминлайди. Аммо, орамизда бундай хислатлардан узоқ бўлган кимсалар ҳам йўқ эмас.
Бугун юртимизда тадбиркорлар учун яратилаётган кенг имтиёз ва қулайликлар самараси натижасида ушбу соҳа вакилларининг юртимиз иқтисодиётидаги улуши янада ортиб бормоқда. Бироқ, ушбу имкониятлардан самарали фойдаланиб, ўз фаолиятини мавжуд қонун талаблари асосида йўлга қўймоқдалар. Хоразм вилояти давлат солиқ хизмати органларига келиб тушаётган мурожаатларда бу ўз тасдиғини топмоқда.
Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқариладиган озиқ-овқат махсулотлари нархлари ошишининг олдини олиш мақсадида Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 31 декабрдаги 1065-сон қарорига асосан Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқариладиган реализация килиш оборотлари қўшилган қиймат солиғидан озод этиладиган озиқ-овқат маҳсулотлари рўйхати эълон қилинди.
Мамлакатимизда юксак ҳуқуқий маданиятнинг шаклланиши аҳоли ва давлат аппарати ходимларининг, шунингдек, фуқаролик жамияти институтларининг ижтимоий шериклик фаолияти самарадорлигини оширишни талаб қилади.
Dilnoma | Янгиликлар, таҳлил-танқид ва мулоҳазалар